एप्पलको चीनसँग मोहभंग भएको छ । अब सो कम्पनीले बिस्तारै चीनलाई छोडेर भारतलाई आईफोन उत्पादनको अर्को गढ बनाउन चाहेको छ ।

चीन र भारतमा आईफोन उत्पादनबाट विमुख भएर देशमा रोजगारीका अवसरहरू सृजना भइरहेको छ, जसबाट भारतलाई कुनै न कुनै रूपमा फाइदा हुने जनाइएको छ । मिडिया रिपोर्टका अनुसार चीनले अझै पनि विश्वव्यापी रूपमा बिक्री हुने आईफोनको ७५ प्रतिशतभन्दा बढी उत्पादन गरिरहेको छ तर एप्पलको उद्देश्य चीन माथिको निर्भरता अब कम गर्दै लैजाने नै देखिन्छ । 

विश्व बजारमा बिक्री हुने आइफोनमध्ये १८ प्रतिशत भारतमा उत्पादन भइरहेको छ तर रिपोर्टलाई विश्वास गर्ने हो भने सन् २०२६ सम्ममा अमेरिकामा बिक्री हुने अधिकांश आइफोन भारतमा उत्पादन गर्ने लक्ष्य कम्पनीको छ ।

भारततर्फ एप्पलको बढ्दो कदमको बाबजुद चीन एप्पल कम्पनीको आपूर्ति श्रृंखलाको केन्द्र बनेको छ। केही समयअघि एप्पलका सीईओ टिम कुकले इलेक्ट्रोनिक्स उत्पादनमा चीनिया विशेषज्ञताको प्रशंसा गरेका थिए।

सन २०२२ मा ब्लूमबर्ग इन्टेलिजेन्सले अनुमान गरेको थियो कि यदि एप्पलले चीनबाट उत्पादनको १० प्रतिशत मात्रै अन्य कुनै देशमा लैजान चाहान्छ भने यो काम गर्न एप्पललाई करिब ८ वर्ष लाग्न सक्छ।

अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको बारम्बार आग्रह र अस्वीकार पछि पनि एप्पलले आईफोन उत्पादनका लागि भारतलाई सहमति दिइसकेको छ । अहिले सम्म यो प्रश्न सधैं सोधिन्थ्यो कि भारत कहिल्यै आईफोनको लागि विश्वव्यापी उत्पादन हब बन्न सक्षम हुनेछ वा हुन्न तर अब प्रश्न यो छ कि कति चाँडो ?

एप्पल बिस्तारै आईफोन उत्पादनको लागि चीनबाट टाढा जाँदैछ, जसका कारण भारत टाटा इलेक्ट्रोनिक्स र फक्सकन जस्ता ठूला कम्पनीहरूको लागि प्रमुख केन्द्र बन्दै गएको छ।

डोनाल्ड ट्रम्पको पारस्परिक ट्यारिफबाट बच्नको लागि एप्पलले मार्चमा उत्पादन बढाएको थियो र मार्चमा भारतमा कुल १९ हजार ६३० करोड रुपैयाँको आईफोन उत्पादन गरेको थियो, जुन पछि अमेरिका पठाइयो। भारतले मे महिनाको अन्त्यसम्ममा सन् २०२४ मा घरेलु आईफोन उत्पादनसँग मिलाइ सकेको छ। 

द इकोनोमिक टाइम्सका अनुसार मे २०२५ मा भारतमा एप्पल बिक्रेताले १५ हजार करोड रुपैयाँभन्दा बढी मूल्यको आइफोन बनाएको थियो ।