भारतको अहमदाबादमा भएको भीषण विमान दुर्घटनाको एक महिनापछि प्रारम्भिक अनुसन्धान प्रतिवेदन सार्वजनिक भएको छ । भारतको विमान दुर्घटना अनुसन्धान ब्यूरो (एएआईबी) ले १२ जुलाईमा १५ पृष्ठ लामो प्रतिवेदन सार्वजनिक गर्दै टेकअफको केही क्षणमै दुवै इन्जिन बन्द भएको पुष्टि गरेको हो।

रिपोर्टमा उल्लेख भएअनुसार, टेकअफ लगत्तै विमानका दुवै इन्जिन एकपछि अर्काे बन्द भए, जसका कारण विमान हवामा नै नियन्त्रण गुमाउँदै अहमदाबादस्थित एक मेडिकल होस्टल भवनमा ठोक्किएको थियो। सबैभन्दा चकित पार्ने कुरा भने ककपिट भ्वाइस रेकर्डिङ (CVR) मा देखिएको संवाद हो, जसमा एक पाइलटले अर्काेलाई सोधेका थिए – "तिमीले इन्जिन बन्द गर्यौ?" जवाफमा अर्काे पाइलटले भनेका छन् – "मैले त होइन।"

प्रतिवेदनका अनुसार, टेकअफपछिका केही सेकेन्डमै विमानका दुवै इन्जिनमा इन्धन आपूर्ति बन्द भएको देखिएको छ। इन्धन कटअफ स्विचहरू क्रमशः एक सेकेन्डको फरकमा सक्रिय भएका थिए, जसका कारण इन्जिनहरू पूर्ण रूपमा बन्द भए। इन्जिन बन्द हुनेबित्तिकै, विमानमा आपतकालीन प्रणालीअन्तर्गत राम एयर टर्बाइन (RAT) सक्रिय भएको रिपोर्टमा उल्लेख छ।

राम एयर टर्बाइन के हो?
आरएटी एक सानो टर्बाइन हो, जुन विमानको हावामा घुमेर बिजुली र हाइड्रोलिक शक्ति उत्पन्न गर्छ। यो प्रणाली तब सक्रिय हुन्छ जब विमानको मुख्य पावर फेल हुन्छ।
RAT ले कम्तिमा केही नेभिगेसन र नियन्त्रण प्रणाली सञ्चालनमा राख्न भूमिका खेल्छ, तर उच्च उचाइमा सम्पूर्ण नियन्त्रण दिन पर्याप्त हुँदैन।

सन् २०२५ जुन १२ मा एअर इन्डिया फ्लाइट AI-171 अहमदाबादबाट लन्डनका लागि उडेको थियो । उडेको केही समयमै विमान दुर्घटनाग्रस्त हुँदा २४१ यात्रु र चालक दलसहित २७० जनाको मृत्यु भएको थियो ।

एएआईबीले अहिले सार्वजनिक गरेको रिपोर्ट केवल प्रारम्भिक अनुसन्धान हो। विस्तृत विश्लेषण र प्राविधिक परीक्षणपछि मात्र अन्तिम प्रतिवेदन आउनेछ।
तर ककपिट संवाद र इन्धन कटअफ जस्तो संवेदनशील कुराहरू प्रारम्भिक रिपोर्टमै देखिनु, अनुसन्धानको केन्द्रमा अब मानव त्रुटि या प्रणालीगत गल्ती दुवै विषयले प्रवेश पाएको संकेत मानिएको छ।