प्रभु बैंक लिमिटेडका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत (सीईओ) अशोक शेरचनसहित तीन उच्च अधिकारीहरू आइतबार बैंकको केन्द्रीय कार्यालयबाट पक्राउ परेका छन्। बैंकका पूर्वअध्यक्ष देवीप्रकाश भट्टचनमाथि भइरहेको कर्जा अपचलन सम्बन्धी अनुसन्धानकै क्रममा उनीहरू पक्राउ परेका हुन्।

पक्राउ पर्ने अन्य अधिकारीहरूमा नायब कार्यकारी अधिकृत (डिसिओ) मणिराम पोख्रेल र प्रमुख जोखिम अधिकृत रिवास श्रेष्ठ रहेका छन्। उनीहरूलाई प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युरो (सीआईबी) ले नियन्त्रणमा लिएको हो।

भट्टचनमाथिको उजुरी
बैंकका पूर्वअध्यक्ष देवीप्रकाश भट्टचनलाई पक्राउ गर्न कुसुम लामा (जो प्रभु म्यानेजमेन्टकी अध्यक्ष हुन्) ले दिएको जाहेरी प्रमुख आधार बनेको थियो। लामाले एक अर्ब रूपैयाँ ठगी भएको भन्दै प्रहरीमा उजुरी दिएकी थिइन्।

सीआईबीले सोही जाहेरीको अनुसन्धान गर्ने क्रममा भट्टचनलाई नियन्त्रणमा लिएको थियो। अहिले अनुसन्धानको दायरा फराकिलो बनाउँदै बैंकका उच्च अधिकारीहरूलाई समेत पक्राउ गरिएको प्रहरीले जनाएको छ।

अनुसन्धानको मुख्य विषय प्रभु बैंकबाट प्रभु म्यानेजमेन्ट प्रालिलाई प्रवाह गरिएको कर्जा रहेको बुझिएको छ। यता नेपाल राष्ट्र बैंकले भने यस पक्राउको विषयमा आफ्नो संलग्नता नरहेको स्पष्ट पारेको छ।

सामान्यतया बैंकिङ कसुरमा राष्ट्र बैंकबाट उजुरी भएर अनुसन्धान अगाडि बढ्ने भए पनि यो राष्ट्र बैंकको उजुरीको आधारमा भएको पक्राउ होइन । यो पक्राउ सीआईबीमा परेको उजुरीको अनुसन्धानको क्रममा भएको बुझिएको छ । यद्यपि, राष्ट्र बैंकले यस विषयमा प्रहरीलाई प्राविधिक सहयोग भने गरिरहेको पुष्टि गरेको छ।

यो घटनामा प्रभु बैंकले राष्ट्र बैंकको एकीकृत निर्देशन–२०७७ उल्लंघन गरेको देखिएको छ। सो निर्देशनअनुसार, बैंकबाट सञ्चालक वा निजका एकाघर परिवारका सदस्यले १० प्रतिशतभन्दा बढी सेयर लिएको फर्म, कम्पनी वा संस्थालाई कर्जा प्रदान गर्न बन्देज गरिएको छ। प्रभु म्यानेजमेन्ट प्रालिमा तत्कालीन अध्यक्ष भट्टचनको समेत लगानी रहेको थियो।

यही विषयमा राष्ट्र बैंकले आर्थिक वर्ष २०७७/७८ मै बैंकका सीईओ शेरचन र अध्यक्ष भट्टचन लगायतका व्यक्तिहरूलाई कारबाहीसहित सचेत गराएको देखिन्छ। पक्राउको अर्को महत्त्वपूर्ण पाटो सहकारी संस्थाहरूको धरौटी रकम अपचलन सँग जोडिएको छ।

प्रभु म्यानेजमेन्ट प्रालि प्रभु मनी ट्रान्सफरको 'सुपर एजेन्ट' का रूपमा स्थापित छ। यस कम्पनीले देशभरका ५ हजार सहकारीमार्फत रेमिटेन्स भुक्तानी एजेन्टको काम गर्दै आएको छ।

यी सहकारीहरूको करिब एक अर्ब रूपैयाँ धरौटीबापतको रकम फिर्ता हुन नसकेपछि विवाद सुरु भएको थियो। सीआईबीले कुसुम लामासँग सोधपुछ र थप अनुसन्धान गर्दा यो सहकारीको धरौटी रकम अपचलनको विषय बैंकको कर्जा प्रवाहसँग जोडिन पुगेको हो।

प्रभु म्यानेजमेन्टमा भट्टचन, कुसुम लामा र प्रभु बैंकका पूर्वसञ्चालक दक्ष पौडेल लगायतको लगानी रहेको थियो। अहिले सहकारी रकम अपचलनको अनुसन्धान क्रममा बैंकका अधिकारीहरू तानिएका छन् ।

प्रहरीले यस विषयमा थप अनुसन्धान भइरहेको र आवश्यकताअनुसार अन्य व्यक्तिहरूलाई पनि सोधपुछका लागि बोलाउन सकिने बताएको छ।