प्रधानमन्त्रीसमेत रहेका नेकपा (एमाले) अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले दोस्रो विधान महाधिवेशनमा प्रस्तुत राजनीतिक प्रतिवेदनमार्फत नेपाली समाजको वर्गीय संरचना विश्लेषण गरेका छन्।

उनका अनुसार समाज तीन तहमा विभाजित छ — निम्न, मध्यम र उच्च वर्ग।

उच्च वर्ग : वार्षिक पाँच लाखभन्दा बढी आय हुने, तीन हेक्टरभन्दा बढी जमिन वा सहरी जग्गा स्वामित्व हुने, बैंक–बीमा–उद्योगमा ठूला लगानी गर्ने र राज्यसत्ता तथा स्रोतमा प्रभुत्व राख्नेहरू।

मध्यम वर्ग : डेढ लाखदेखि पाँच लाखसम्म वार्षिक आय हुने, एकदेखि तीन हेक्टर जमिन स्वामित्व गर्ने, आधारभूत सम्पत्ति, उद्यमशीलता र आधुनिक प्रविधिमा पहुँच भएका।

निम्न वर्ग : डेढ लाखभन्दा कम आय हुने, भूमिहीन वा १ हेक्टरभन्दा कम जमिन भएका, सामाजिक सुरक्षाबाट वञ्चित तथा शिक्षा–स्वास्थ्यमा सीमित पहुँच भएकाहरू।

ओलीका अनुसार वैदेशिक रोजगारी, सहरीकरण र शिक्षा विस्तारसँगै मध्यम वर्ग बढ्दै गएको छ तर यसको स्थिति अझै अस्थिर छ। उच्च वर्गले वित्तीय र राजनीतिक शक्ति नियन्त्रण गरिरहेको छ भने निम्न वर्ग भूमिहीन किसान र अनौपचारिक श्रमिकमा सीमित छ।

उनले आय र उपभोगको असमानता घट्दै गएको तर जातीय, लैंगिक र भौगोलिक अन्तर अझै गहिरिएको निष्कर्ष पनि प्रस्तुत गरेका छन्। सेवा क्षेत्रको विस्तार, स्वरोजगारी र साना–मझौला व्यवसायको वृद्धि हुँदा वर्गीय विभाजन झन् जटिल बनेको उनले बताएका छन्।

एमाले महाधिवेशनमा ओलीको राजनीतिक प्रतिवेदनसहित महासचिव शंकर पोखरेलको सांगठनिक, उपाध्यक्ष विष्णु पौडेलको विधान संशोधन प्रस्ताव र अन्य प्रतिवेदनमाथि समूहगत छलफल हुँदैछ। आइतबार विधान, नीति तथा नेतृत्व चयनसहित महाधिवेशन सम्पन्न हुने एमालेले जनाएको छ।