भारतमा सामान्य मिति भन्दा एक हप्ता अघिदेखि मनसुन सुरु भएपछि नेपालमा पनि छिट्टै मनसुन प्रवेश गर्ने संकेत देखिएको छ । भारतको केरलामा जेठ १० गते (२४ मे) नै मनसुन भित्रिएको पुष्टि भएपछि नेपालमा समेत आगामी केही दिनमै मनसुन सुरु हुने अनुमान मौसमविदहरूले गरेका छन् ।

नेपालमा सामान्यतया १३ जुनमा (जेठ अन्तिम साता) मनसुन प्रवेश गर्छ । तर, यसपालि भारतमा १६ वर्षयताकै छिटो मनसुन सुरु भएकाले नेपालमा पनि ढिलो नहुने वरिष्ठ मौसमविद मीनकुमार अर्याल बताउँछन् । ‘अहिले जलवाष्पयुक्त हावाको गतिशीलता हेर्दा नेपालमा मनसुन छिट्टै भित्रिन सक्छ,’ उनले भने।

भारतमा मनसुन प्रवेश गरे पनि नेपालमा अझै पश्चिमी वायु र स्थानीय प्रणालीको प्रभाव कायमै रहेको मौसम विभागले जनाएको छ । बंगालको खाडी र अरब सागरबाट जलवाष्पयुक्त हावा नेपालमा प्रवेश गरिरहेकाले दिनहुँजसो केही जिल्लामा वर्षा भइरहेको छ । आज पनि काठमाडौं उपत्यकासहित केही ठाउँमा हल्कादेखि मध्यम खालको वर्षाको सम्भावना रहेको बताइएको छ ।

नेपालमा मनसुन १३ जुनदेखि सुरु भई २ अक्टोबरसम्म रहन सक्छ। सामान्य अवस्थामा यो अवधि ११२ दिनको हुन्छ । तर, जलवायु परिवर्तनको असरका कारण यो अवधिमा असामान्य तापक्रम र वर्षा हुन सक्ने देखिएको छ ।

मौसम विज्ञान विभागले बुधबार सार्वजनिक गरेको २०८२ सालको मनसुन प्रक्षेपण अनुसार, हिमाली क्षेत्र—विशेषगरी मनाङ, मुस्ताङ, र अन्य पहाडी जिल्लामा सरदरभन्दा बढी वर्षा र उच्च तापक्रम हुने सम्भावना देखिएको छ । यसले हिउँ तिव्र पग्लने  र पहिरो तथा बाढीको जोखिम बढाउने विज्ञहरूको भनाइ छ ।

भूगर्भविद् डा. बसन्तराज अधिकारी भन्छन्, ‘हिमालपारिका जिल्लामा अधिक वर्षा र तापक्रम बढेमा त्यो खतराको संकेत हो । पानीले हिमाल खियाएर तल झर्ने भएकाले मधेशसम्म जोखिम फैलन सक्छ ।’

कुन ठाउँमा कति वर्षाको सम्भावना?
विभागका अनुसार गण्डकी, लुम्बिनी र कर्णाली प्रदेशका अधिकांश भूभागमा सरदरभन्दा ५५–६५ प्रतिशत बढी वर्षा हुने सम्भावना छ । त्यस्तै, सुदूरपश्चिम प्रदेशको दक्षिणी, लुम्बिनीको पश्चिमी र बागमती तथा कोशी प्रदेशका उत्तरी भूभागमा ४५–५५ प्रतिशत बढी वर्षाको पूर्वानुमान गरिएको छ ।